UŞAQLAR ÜÇÜN
maarifləndirici materiallar
Sağlam qida / MƏQALƏLƏR
Sağlam qidalanma ürək-damar xəstəliklərinin profilaktikasının əsasıdır!
Doymuş yağ turşuları gündəlik kalorinin 10 faizdən az hissəsini təşkil etməli, monodoymamış və polidoymamış yağ turşuları ilə əvəz olunmalıdır.
Doymuş yağ turşuları aşağıdakı qidalarda yer alır:
- Süd məhsulları (süd, yağ, pendir, qaymaq)
- Ət məhsulları (kolbasa, sosiska, bekon)
- Tropik yağlar: kokos yağı, palma yağı, kakao yağı
- Şirniyyatlar (peçenyelər, konfetlər, un məmulatları)
Monodoymamış və polidoymamış yağ turşuları orqanizm üçün ən sağlam yağlardır:
- Yağlar: zeytun, avokado yağı, günəbaxan, qarğıdalı, qoz yağı
- Çərəzlər: badam, qoz, fındıq, araxis, keşyu, pekan
- Balqabaq və küncüt, kətan, üzüm toxumları
- Yumurta
- Dəniz məhsulları: tuna, qızılbalıq, skumbriya, kürü və s.
- Balıq yağları omeqa 3 və 6
Trans yağlar emal edilmiş və süni yolla əldə edilən yağlardır. Bitki yağları yüksək temperaturda yenidən qızdırıldığı zaman tərkibində trans yağlar (konsaragen maddələr) meydana gəlir. Trans yağlar ürək-damar xəstəlikləri riskini artırır, maddələr mübadiləsinə mənfi təsir göstərir, insulin müqavimətinə və Tip 2 diabetə səbəb ola bilir.
Tərkibində trans yağlar olan qidalara əsasən daxildir:
- Qənnadı məmulatları: peçenye, vaflilər, tort və şokoladlar
- Marqarin
- Souslar: mayonez, ketçup
- Kreker, çipsi, popkorn
- Tez hazırlanan səhər yeməkləri və fast fudlar, kartof fri, burger, naggets
- Ət və balıq yarımfabrikatları
Trans yağ turşularından istifadə məhdudlaşdırılmalıdır. Qəbul olunan yağ turşularının enerji dəyəri alınan gündəlik enerjinin 1 faizindən çox olmamalıdır.
Gün ərzində istifadə edilən duz: 5 qramdan az olmalıdır.
Gün ərzində dənli bitkilərdən, meyvə və tərəvəzdən alınan liflər: 30-45 qram təşkil etməlidir.
Gün ərzində istifadə edilən meyvə: 200 qram (2-3 porsiya)
Gün ərzində istifadə edilən tərəvəz: 200 qram (2-3 porsiya)
Həftədə ən azı 2 dəfə balıq istifadə etmək məsləhət görülür, bunlardan biri yağlı balıq olmalıdır.