MÜƏLLİMLƏR ÜÇÜN

“İqlim dəyişikliyi insan sağlamlığına dərin təsir edir, onu birbaşa və dolayı yolla təsirləndirir.

Birbaşa təsirlər ekstrem isti dalğaları, dəniz səviyyəsinin yüksəlməsi, yağış dəyişikliklərinin səbəbindən yaranan su basqınlarına və quraqlığa, şiddətli kasırğalara səbəb olması nəticəsində yaralanmaları, xəstəlikləri və ölümləri əhatə edir.

Dolayı təsirlər mühitdəki dəyişikliklər vasitəsilə baş verir, məsələn: hava çirklənməsinin səviyyəsinin pisləşməsi nəticəsində nəfəs və ürək-damar xəstəliklərinə mənfi təsir edir. Temperatur və yağış dəyişiklikləri böcəklərin və digər növlərin həyatını, yayılmasını və davranışını dəyişdirə bilər ki , bu da infeksiya xəstəliklərində artışa səbəb ola bilər . Yağışların, fırtına dalğasının və dəniz temperaturunun artması daha çox su ilə əlaqədar xəstəliklərə yol aça bilər.

İqlim dəyişikliyi həmçinin qida təhlükəsizliyini təsirləndirə bilər ki, insanları qida ilə əlaqədar xəstəliklərə səbəb olan çirklənmiş qidalara məruz qoya bilər.

Bundan əlavə, iqlim dəyişikliyi mənəvi sağlamlığı və rifahı təsirləndirə bilər. Tədqiqatlar göstərir ki, artıq 3.6 milyard insan iqlim dəyişikliyinə çox həssas olan sahələrdə yaşayır. 2030-cu və 2050-ci illər arasında, iqlim dəyişikliyinin  insanlar üçün qidalanma çatışmazlığı, malariya, ishal və isti stresdən əlavə, il başına təxminən 250,000 əlavə ölümə səbəb olması gözlənilir.

Sağlamlığa birbaşa zərər  (kənd təsərrüfatı və su və sanitariya kimi sağlamlığı müəyyənləşdirən sektorlarda olan xərclər daxil olmayaraq) dəyəri 2030-cu ildə il başına 2–4 milyard dollar arasında olacağı gözlənilir ki , bununda 1.108 % -i Azərbaycanın payına düşür .

İqlim dəyişikliyi insan sağlamlığına əsas təhdid təşkil edir, fiziki mühitə və həm təbiət, həm də insan sistemlərinin bütün aspektlərinə təsir edir. Ona görə də bu, təhlükənin  çoxaldıcı faktoru olaraq xidmət edir, on ildən çox sağlamlıq tərəqqisini ( inkişafını) zəiflədir və potensial olaraq geri çevirir.

İqlim dəyişikliyi həmçinin sağlamlıq işçilərimizə və infrastrukturumuza təsir edir, universallıq sağlamlıq örtüyünü (USÖ) təmin etmə qabiliyyətimizi azaldır.

İqlim dəyişikliyi tərəfindən sağlamlığın bütün aspektləri təsirlənir. Nəticədə, iqlim dəyişikliyi insan sağlamlığına ciddi bir təhdid təşkil edir və effektiv ictimai sağlamlıq tədbirləri bu riskləri azaltmaq və ümumi ictimai sağlamlıq hazırlığını artırmaq üçün əsaslıdır.