MÜƏLLİMLƏR ÜÇÜN
maarifləndirici materiallar
Bədən tərbiyəsi və idman / MƏQALƏLƏR
Fiziki, intellektual və sosial fəaliyyət nisbətindən asılı olaraq, məşqçilər beş idman növünü ayırırlar:
- Komanda oyunları: futbol, basketbol, reqbi, golf;
- Tsiklik: qaçış və üzgüçülük;
- Kompleks koordinasiya: qılıncoynatma, bədii gimnastika, aerobika, akrobatika;
- Sürət gücü: atletika;
- İntellektual: dama, şahmat.
- Simmetrik idman növləri və asimmetrik idman növləri də var.
Simmetrik olanlar bədənin bütün hissələrini əhatə edir. Vahid yüklənmiş dayaq-hərəkət sistemi düzgün duruşu və gözəl qaməti formalaşdırır - bu, gənc uşaqlar, məktəbəqədər uşaqlar və ibtidai sinif şagirdləri üçün çox vacibdir. Simmetrik idman növləri - atletika, bədii və bədii gimnastika, qaçış, üzgüçülük, güləşdir.
Asimmetrik idman növləri gövdənin bir tərəfini daha çox inkişaf etdirir. Bu xüsusiyyəti düzəltmək üçün uşağın simulyatorlarda müntəzəm olaraq əlavə təlimə ehtiyacı olacaq, əks halda skolyoz və bədənin qeyri-mütənasib inkişafı riski artır. Asimmetrik yükləmə 8 yaşdan yuxarı uşaqlar üçün məqbuldur. Məsələn, bu qılıncoynatma, basketbol, tennis, nizə atmadır.
Bütün bu idman növləri müxtəlif bacarıqların inkişafını tələb edir: komanda ilə anlaşmaq bacarığı, ciddi məşqçi ilə nəticə əldə etmək bacarığı, bir hərəkəti dəfələrlə təkrarlamaq üçün əzmkarlıq bacarığı, liderlik, zehni diqqət, məntiq və s. Müşahidəçi valideynlər uşağa hansı fəaliyyətlərin maraqlı olduğu barədə təsəvvürə malikdirlər. Əgər belə müşahidələr yoxdursa və ya körpə qeyri-sabit davranırsa, onun xasiyyətini bir mütəxəssislə birlikdə öyrənmək və mütəxəssisin məsləhətini nəzərə alaraq idman bölməsi seçmək vacibdir.
8 yaşdan 10 yaşa qədər uşaqlar üçün idman
Birinci sinifdən dördüncü sinifə qədər olan uşaqlar zədə riski yüksək olan ekstremal idman növləri istisna olmaqla, bütün bölmələrə daxil olurlar. Bu yaşda insanın özünün istək və üstünlüklərini dinləmək faydalıdır. Bir oğlan və ya qız ana və ya ata üçün anlaşılmaz bir bölmə seçsə, belə bir seçimdən qorxma. Məşqçi ilə danışın: əgər bir mütəxəssis uşağı müşahidə edirsə və bu idman növünə bacarığını görürsə, təcrübəni davam etdirməyə dəyər.
8 yaş və daha böyük uşaqlar üçün komanda şəklində olan idman növü yaxşı uyğun gəlir. 8 yaşdan başlayaraq uşaqlar artıq yaxşı psixoloji sərhədlər formalaşdırır, komandada adekvat ünsiyyətə və ictimai həyatda iştiraka alışırlar.
Qızlar - gimnastika, müasir və bal rəqsləri, atletika, sinxron üzgüçülük, voleybol, fiqurlu konkisürmə.
Oğlanlar - futbol, basketbol və voleybol, tennis, pauerliftinq, döyüş sənəti kimi komanda oyunları.
11 yaşdan yuxarı oğlan və qızlar üçün idman
11-12 yaşlı uşaqlar özünü artıq böyük hesab edir. Onlar breykdans, skeytbord, parkur və ya küçə idmanı ilə məşğul olmaq istəyirsə, heç bir problem yoxdur. 12-13 yaşdan uşaqlar artıq suya tullanma, qayayadırmanma, paraşütlə tullanma, uçurtma sörfinqi ilə məşğul olurlar. Əgər yeniyetmə uşaq yaşlarından idmanla məşğul olarsa, məşqçilər ona idman məktəbi vasitəsilə karyera qurmağı təklif edə bilər. Belə təkliflərin razılığı və ya imtinası hər bir ailənin daxili işidir. Seçdiyiniz hər hansı bir idman növü sizə çətin gəlirsə və ya artıq marağınızda deyilsə, digər idman növündə özünüzü sınaya bilərsiz.