MÜƏLLİMLƏR ÜÇÜN

maarifləndirici materiallar


Məktəblinin psixi sağlamlığı / MƏQALƏLƏR

Müəllimlər və yeniyetmə psixologiyası

Müəllimlər də yeniyetmələrin həyatında mühüm rol oynayır və şagirdlərinə uğurlu təhsil vermək, onlara dəstək olmaq üçün yeniyetmə psixologiyasının əsaslarını bilməlidirlər. Müəllimlərin şagirdlərin psixologiyasında bilməli olduqları bəzi məqamlar bunlardır:

Fiziki dəyişikliklər: Yeniyetmələr sürətli fiziki inkişaf və bədən dəyişiklikləri yaşayırlar. Müəllimlər bu dəyişikliklərdən xəbərdar olmalı və şagirdlərin sinifdə rahat və özünə inamlı olmasını təmin etmək üçün öz tədris metodlarını uyğunlaşdırmalıdırlar.

Koqnitiv inkişaf: Yeniyetmələr daha mürəkkəb düşüncə və məlumatları təhlil etmək bacarığını inkişaf etdirir. Müəllimlər bu dövrdə şagirdləri təkbaşına öyrənməyə təşviq etmək üçün tənqidi təfəkkür və problemin həllinə diqqəti yönədən bacrıqlar inkişaf etdirmək üçün istifadə edə bilərlər.

Sosial əlaqələr: Sosial əlaqələr yeniyetmələr üçün vacib olur. Müəllimlər qarşılıqlı əlaqə və əməkdaşlıq bacarıqlarının inkişafını dəstəkləmək üçün qrup tapşırıqları və müzakirələrdən istifadə edə bilərlər.

Emosional inkişaf: Yeniyetmələr emosional olaraq qeyri-sabit və tənqidə həssas ola bilərlər. Müəllimlər səbirli olmalı və şagirdlərin öz hisslərini ifadə edə biləcəyi və konstruktiv rəy ala biləcəyi müsbət və təhlükəsiz öyrənmə mühitini təmin etməlidirlər.

Şəxsiyyət (özünü tanıma) axtarışı: Yeniyetmələr öz şəxsiyyətlərini və maraqlarını aktiv şəkildə axtarırlar. Müəllimlər, məsələn, kurslar və ya dərsdənkənar fəaliyyətlər təklif etməklə, özünü ifadə etmək və şəxsi inkişaf imkanlarını təmin edə bilər.

Risk və qərar qəbulu: Müəllimlər yeniyetmələrə öz hərəkətlərinin mümkün nəticələrini müzakirə etməklə və sağlam həyat tərzi haqqında məlumat verməklə məsuliyyətli qərarlar qəbul etməyə kömək edə bilərlər.

Valideynlərlə münasibətlər: Müəllimlər şagirdin inkişafını və uğurunu dəstəkləmək üçün valideynlərlə işləyə, valideyn görüşləri keçirə və şagirdlərin tərəqqisi haqqında məlumatlar paylaşa bilərlər.

Stressin idarə edilməsi: Müəllimlər bilməlidirlər ki, yeniyetmələr akademik iş yükü, sosial problemlər və ya ailə şəraiti səbəbindən stress yaşaya bilərlər. Onlar rahatlama üsulları və ya istirahət üçün ideyalar irəli sürə bilər və müxtəlif istiqamətli mübarizə strategiyalarını təklif edə bilərlər.

 Ünsiyyət bacarıqlarının inkişafı: Müəllimlər yeniyetmələrə öz fikirlərini aydın və hörmətlə ifadə etməyi, başqalarını dinləməyi və fikir ayrılıqlarını konstruktiv müzakirə etməyi öyrətməklə onların ünsiyyət bacarıqlarının inkişafına dəstək verə bilərlər.

Müstəqillik və məsuliyyət: Müəllimlər yeniyetmələrə qərar qəbul etmək, tapşırıqları yerinə yetirmək və öz hərəkətlərinə görə məsuliyyət götürmək səlahiyyətini verməklə onları müstəqil və məsuliyyətli olmağa həvəsləndirə bilər.

Vaxt və resurs planlaması: Müəllimlər yeniyetmələrə tapşırıqları necə planlaşdırmağı, təşkil etməyi və prioritetləşdirməyi öyrətməklə vaxtlarını və resurslarını idarə etməyə kömək edə bilərlər.

Yeniyetmə psixologiyasının xüsusiyyətlərini bilmək müəllimlərə yeniyetmələrin ehtiyaclarına və inkişaf xüsusiyyətlərinə uyğunlaşdırılmış effektiv tədris metodları yaratmağa kömək edəcəkdir. Bu yanaşma müəllimlərə şagirdin uğurunu təmin etməyə və yeniyetməlik dövründə onların emosional rifahını dəstəkləməyə imkan verəcək.