UŞAQLAR ÜÇÜN

Vapinq nədir?

Vapinq- elektron siqaret və ya digər vapinq cihazının yaratdığı  buxarın nəfəs almasıdır.

Vapinq necə işləyir?

Elektron siqaretlər mayeni buxar halına gələnə qədər qızdırır. Mayenin (elektron maye) tərkibində nikotin və ya marixuana distilləsi və ya yağı ola bilər.Elektron siqaretlər elektron maye olan kartriclərlə əvvəlcədən doldurula bilər. Əvvəlcədən doldurulmuş elektron  siqaretlər (Puff Bars adlanır) birdəfəlik istifadə üçün nəzərdə tutulub.

Müəyyən sayda “puf” götürdükdən sonra istifadəçi cihazı kənara atır.

Vapinqin sağlamlığa təsirləri nədir?

Vapinqin sağlamlıq risklərinə aşağıdakılar daxildir:

1. Asılılıq: Elektron siqaretlərin tərkibində nikotin olduğuna görə bu yüksək dərəcədə asılılıq yaradır.
2. Narahatlıq  və depressiya: Nikotin narahatlıq və depressiyanı daha da pisləşdirir. Xüsusilə inkişaf edən beyinlərdə yaddaşa, konsentrasiyaya, özünü idarə etməyə və diqqətə təsir edir.
3. Siqaret çəkən: Vapinq çəkən insanların adi (tütün) siqaretlərini çəkməyə başlama ehtimalı daha yüksəkdir və gələcəkdə digər asılılıqları inkişaf etdirmə ehtimalı daha yüksəkdir.
4. İktidarsızlıq: Vapinqin kişilərdə cinsi disfunksiyaya səbəb ola biləcəyinə dair bəzi sübutlar var.

Bundan əlavə  yuxu problemləri, xərçəngə səbəb olan kimyəvi maddələrə məruz qalma, xroniki bronxit, həyat üçün təhlükə yarada bilən agciyər zədələnməsi kimi və bir çox belə hallar vapinqin nəticəsində əmələ gəlir. Vapinqin  mövcudluğu  o qədər də uzun müddət olmadığına görə sağlamlığınız üçün nə dərəcədə riskli olduğu məlum deyil.

Niyə mən bundan imtina etməliyəm?

Sizin üçün ən sağlam seçim yolu vapinqdən imtina etmə istəyinin olmasıdır.

Vapinqdən imtina etmək üçün  səbəblər:

• Asılılıq: Vapinq beyində asılılıq yaradır.
• Beyin riskləri: Nikotin beyin inkişafına pis təsir göstərir. Beyində dəyişikliklər əmələ gəlir, bu da sizin əhvalınıza təsir göstərir.
• Digər tütün məmulatlarının istifadəsi:

Tədqiqatlar göstərir ki, vapinq kiminsə adi siqaret, qəlyan və tüstüsüz tütün kimi digər tütün məhsullarının sınama ehtimalını artırır.

Toksinlər(zəhərlər): Elektron siqaretdən çıxan buxar sudan hazırlanmır. Buxarın tərkibində zərərli kimyəvi maddələr və ağ ciyərlərə tənəffüs edilən və ətraf mühitə buraxılan bir çox incə hissəciklər var.

• İdman: Vapinq ağciyərlərin iltihabına səbəb olduğu üçün idmanla məşğul olmaq vapinqdən imtina etməyin ən mühüm səbəblərindən biridir.
• Pul: Vapinq bahalıdır və zamanla qiyməti artır.Vapinqə xərclədiyiniz pulun əvəzinə özünüzə ehtiyacınız olan çox şey ala bilərsiniz.
• Tütün şirkətinin reklamına qarşı çıxmaq: Bir çox elektron siqaret adi siqaret istehsal edən eyni şirkətlər tərəfindən hazırlanır. Şirkətlərin yaratdığı həvəsləndirici (meyvəli) elektron siqaretlər sağlam, gənc insanlara hədəf göstərilir. İnsanlar bundan ömürlük asılı qalırlar.

Elektron siqaretdən necə xilas ola bilərəm?

Niyə xilas olmaq istədiyinizi qərar verin, yazın və bunu telefonunuza qoyun. Siqaret çəkmək istəyini hiss etdiyiniz zaman səbəb(lər)ə baxın.

Vapinqi dayandırmaq üçün bir gün seçin. Onu təqvimə qoyun və sizi dəstəkləyən dostlarınıza və ailənizə həmin gün işdən çıxdığınızı bildirin. Bütün vapinq ləvazimatlarından qurtulun.

Vapinqdən  imtina etməyə çalışdığımız zaman telefonunuza mətn proqramları yükləyin.

Elektron siqaretdən imtina zamanı bir çox hallar baş verir: Baş ağrısı, yorğunluq, depressiya, yuxu pozğunluğu və aclıq baş verir. Daha sonrakı günlərdə bu hallar aradan qalxır və insan özünü yaxşı hiss etməyə başlayır.

Siz mümkün qədər siqaret çəkilən yerlərdən və siqaret çəkən insanlardan uzaq  olmalısınız.

Siqaret çəkmək istəyi gəldikdə bunları yerinə yetirin:

• Şəkərsiz saqqız çeynəyin və ya su için.
• Sizə dəstək olacaq dostunuza yazın və ya zəng edin.
• Sevdiyiniz musiqiyə qulaq asın.
• Gəzintiyə və ya qaçışa gedin.
• Yoqa və ya meditasiya edin.
• 10 dəfə dərindən nəfəs alın.
• Rəsm çəkməklə məşqul olun.
• Siqaret çəkməyə icazə verilməyən yerlərə gedin.

Həkimə nə vaxt zəng etməliyik?

Siqaret çəkdiyiniz halda dərhal həkiminizə zəng edin.