UŞAQLAR ÜÇÜN

maarifləndirici materiallar


Ekologiya / MƏQALƏLƏR

Suyun çirklənməsinin əsas səbəbləri

Suyun çirklənməsi ciddi ekoloji problemdir. Axı su bütün canlı orqanizmlərin, o cümlədən insanların mövcudluğu üçün vacibdir. Amma suyun çirklənməsi içmək üçün istifadəni qeyri-mümkün edir.

Suyun çirklənməsinin əsas səbəbləri:

1. Tullantı suları. Sadə dillə desək, bu, kanalizasiyaya tökülən sulardır.

Çirkab sular insan tullantıları, kir, yuyucu vasitələr və yağış sularının qarışığıdır. Nəticə, bir qayda olaraq, çaylara və dənizlərə axıdılan çirkli və zəhərli bir mayedir. Əsas problem isə ondan ibarətdir ki, məişət tullantı sularının tərkibində müxtəlif kimyəvi maddələr var (yuyucu vasitələr). Canlı su orqanizmlərinə əsas zərər verənlər məhz onlardır.

2. Sənaye tullantıları.

Onlar müxtəlif səbəblərdən su obyektlərinə düşürlər. Elə olur ki, sənaye tullantıları məqsədli şəkildə çaylara və dənizlərə tökülür (onlardan qurtulmağın ən asan, lakin ən zərər yolu budur). Və bəzən suya tullantılar səsəbindən təmiz su təchizatında müxtəlif qəzalar və ya sızmalar olur.

3. Təsərrüfatlar.

Sahələrdə istifadə olunan gübrələrdən su hövzələrinə xeyli ziyan dəyir. Bu, torpağın üst qatında olan kimyəvi və üzvi gübrələrin yağışla su hövzələrinə yuyulması (həmçinin yeraltı sulara daxil olması) səbəbindən baş verir. Amma onlar qida təminatçısı olduqları üçün əkinçilikdən imtina etmək mümkün deyil.. Beləliklə, bu problemlə bağlı edə biləcəyiniz heç bir şey yoxdur.

4. Yağ sızması.

Təəssüf ki, bunlar çox tez-tez olur. Bəzi məlumatlara görə, təkcə Amerikada hər il 10.000-dən çox neft sızması baş verir. Və su hövzələrinə daxil olan neft məhsulları canlı orqanizmlərə çoxlu mənfi təsir göstərir.

5. Bərk tullantılar.

Dünyada bir növ zibillik kimi xidmət edən çoxlu su anbarları var. Oraya müxtəlif tullantılar atılır ki, onlar da su anbarlarının səthinə külli miqdarda yığılır. Bu səbəbdən günəş işığının daxil olmasına mane olur ki, bu da öz növbəsində bu ekosistemlərdə baş verən bir çox proseslərin pozulmasına gətirib çıxarır.

6. Termal çirklənmə.

Bu bənd istilik və atom elektrik stansiyalarının istismarı nəticəsində əmələ gələn isti suyun su anbarlarına axıdılmasına aiddir. Tərkibinə görə su eyni su anbarlarından götürüldüyü üçün heç bir təhlükə törətmir, lakin onun yüksək temperaturu mənfi təsir göstərir. Suyun temperaturunun artması səbəbindən bir çox proseslər sürətlənir ki, bu da müxtəlif problemlərə səbəb olur. Belə su anbarlarında canlıların kütləvi şəkildə məhv olması və yosunların sürətlə çoxalması müşahidə olunur.

7. Atmosferin çirklənməsi. Planetimizin atmosferində çoxlu çirkləndiricilər var. Su obyektlərinə də zərərli təsir göstərirlər.

Ən böyük zərəri kül, his və müxtəlif qazlar verir. Əsasən insanların sənaye fəaliyyəti ilə əlaqədar olaraq atmosferdə çirklənmələr olur. Suya girdikdən sonra kimyəvi reaksiyalar baş verir, bunun nəticəsində konsentrasiya edilmiş turşular əmələ gəlir.

Həmçinin, sənaye fəaliyyətinin məhsulları su ilə atmosferdə reaksiya verə bilər ki, bu da çirkli yağışlara səbəb olur, bununla da su obyektlərinə böyük zərər verir.

Suyun çirklənməsinin nəticələri

Dünya artıq şirin su qıtlığını yaşayır (əsasən ekvatora yaxın bölgələrdə). Suyun çirklənməsi vəziyyəti daha da ağırlaşdırır. Bütün bunlar çoxlu sayda insan üçün şirin su çatışmazlığı ilə təhdid edir. Və nəticədə susuzluqdan ölənlərin sayında artım.

Nəticə

Suyun çirklənməsi bəşəriyyət üçün ciddi problemdir, lakin onun həlli üçün bir çox yollar var:

  • Təbii ehtiyatlarla daha diqqətli davranmağı öyrənmək,
  • Daha təkmil su təmizləmə mexanizmlərinin yaratmaq,
  • Sənayedə tullantısız texnologiyaların tətbiqi, təmizlənmiş tullantı sularının təkrar istifadəsi (məsələn, kənd təsərrüfatında) və s.

Bu problemlə məşğul olmaq mümkündür və lazımdır. Və elmin bir yerdə dayanmadığını nəzərə alsaq, bu mübarizənin nəticəsini görəcəyimizə ümid etmək olar.