UŞAQLAR ÜÇÜN
maarifləndirici materiallar
Bədən tərbiyəsi və idman / MƏQALƏLƏR
Fiziki tərbiyə dərslərinin məqsədi uşaqlarda sürət, sürət-güc, bədənin əyilmə qabiliyyəti, qüvvə, çeviklik və dözümlülük hərəki qabiliyyətləri üzrə ilkin bacarıq və vərdişlərin formalaşdırılmasıdır. Cədvəl 5-də hərəki qabiliyyətlər və onların optimal inkişaf dövrləri göstərilmişdir. Dinamikada hərəki qabiliyyətlərin qiymətləndirilməsi dərs ilinin əvvəlində, ortasında və sonunda həyata keçirilir. Qiymətləndirmə dinamikada hər bir uşaq üçün fərdi götürülür. Məsələn, əgər bir uşaq 100 metrlik məsafəni 10 dəqiqəyə fəth edirsə, ilin sonunda isə bu göstərici 5 dəqiqəyə çatdırılıbsa, bu həmin uşağın hərəki qabiliyyətinin inkişaf etməsi deməkdir. Cədvəl 6-də uşaq və yeniyetmələrdə yaş həddinə görə bəzi hərəki qabiliyyət və psixo-motor funksiyaların inkişaf dövrləri nəzərinizə çatdırılır.
Cədvəl 5. Hərəki qabiliyyətlər və onların optimal inkişaf dövrləri
|
№ |
Hərəki qabiliyyətlər |
Optimal inkişaf dövrləri |
|
|
1 |
Sürət |
Hər hansı bir hərəkətin mümkün qədər qısa zaman ərzində icra edilməsidir |
11-14 yaş |
|
2 |
Sürət-güc |
Əşyanı yüksək sürətlə hərəkət etdirmək üçün orta müqaviməti dəf edə biləcək bir gücdür. Bu hərəki qabiliyyət əsasən bədənin yuxarı və aşağı ətraflarının zərbəsi və təkanı anında təzahür edir . |
qızlarda: 9-11-yaş oğlanlarda: 10-13 yaş |
|
3 |
Bədənin əyilmə qabiliyyəti |
Əzələ və bağların dartınıb gərilməsi ilə müşayiət olunan oynaq hərəkətini maksimal həddə çatdırmaq qabiliyyətidir. |
6-11 yaş |
|
4 |
Qüvvə |
Əzələ yığılmasından istifadə etməklə müqaviməti dəf etmək qabiliyyətidir. |
7-18 yaş |
|
5 |
Çeviklik |
Yeni hərəkəti tez, asan mənimsəmək, hərəki fəaliyyətini dəyişən şəraitin tələblərinə müvafiq qurmaq və həmişə optimal həll variantı tapmaq qabiliyyətidir |
8-13 yaş |
|
6 |
Dözümlülük |
Fərdin müxtəlif intensivlikli fiziki yükü uzun zaman icra etmə və yorulmaya qarşı dayanıqlılıq qabiliyyətidir. |
14-19 yaş |
